Zoveel Amsterdammers die een woning zoeken, nooit huizen genoeg. Het Parool onderzoekt hoe je meer Amsterdammers kunt huisvesten en waar dit al gebeurt. Zoals in Buitenveldert en Oost, waar óp bestaande woningen wordt gebouwd. Wie vanaf de straat naar het gebouw in de Arent Janszoon Ernststraat in Buitenveldert kijkt, moet echt zijn best doen om te zien dat de huidige vier etages er voorheen drie waren. De bakstenen van de bovenste verdieping zijn net lichter van kleur: die zijn nieuw.

Minister Hugo de Jonge ziet ‘optoppen’ van gebouwen, waarbij extra verdiepingen op daken worden geplaatst, als een van de oplossingen voor de woningnood: in 2030 zouden er op deze manier honderdduizend woningen moeten zijn gerealiseerd. Architecten zien kansen, maar ook obstakels.

Is het plaatsen van extra verdiepingen op daken, ook wel optoppen genoemd, de oplossing van het woningtekort? Jeroen Beekmans van Pop-up City deed hier onderzoek naar. Levi Koppenhol is met zijn organisatie Creative City Solutions enthousiast over het optoppen van woningen.

Optoppen staat in de belangstelling vanwege de enorme woningkrapte. Ook in Amsterdam zijn er inmiddels meerdere initiatieven op dit vlak. Toch ligt de grootschaligheid van optoppen nog niet in het verschiet: door de kosten, het bouwen zelf en vooral de regelgeving blijft dat lastig. Biedt optoppen een weg uit de wooncrisis? In heel Nederland is plek voor 100.000 extra woningen op daken van bestaande flats, denkt demissionair minister Hugo de Jonge. En wat betreft Thijs Müller, van Creative City Solutions, kunnen er in Amsterdam zo'n 10.000 nieuwe woningen worden gebouwd. Volgens eigen onderzoek van het bedrijf, dat VvE’s begeleidt met verduurzamings- en optopprojecten, zit de potentie vooral op naoorlogse galerijflats, veelal in Buitenveldert.

Voor woonminister Hugo de Jonge is het toevoegen van extra woonlagen bovenop bestaande gebouwen een van de oplossingen voor het woningtekort

Het optoppen van gebouwen vaak als een oplossing vol potentie beschouwd, maar is het in de praktijk vaak onrendabel vanwege deze extra heffing. Adviseurs, architecten en bouwers geven aan dat de ‘onbegrijpelijke optoptaks’ projecten in de weg zit en het bouwen van 100.000 woningen in het luchtruim belemmert.

Met een schrijnend tekort van 390.000 woningen in 2023, dringt de noodzaak van innovatieve oplossingen zich op. Een veelbelovende benadering is het optoppen van bestaande gebouwen, waarbij extra woninglagen bovenop worden toegevoegd. [...] In dit programma gaan we in gesprek met VVE’s, de gemeente Amsterdam, ontwikkelaars, adviseurs en constructeurs die zich bezighouden met optoppen. We duiken dieper in de complexiteit en mogelijkheden van deze innovatieve aanpak.

Er moet een certificaat komen voor de brandveiligheid van optopwoningen. Daarvoor pleit Bram Hertzberger van Creative City Solutions in de uitzending van Radio Vastgoedjournaal. ‘Dat is voor de mensen die er al wonen, maar ook voor de nieuwe bewoners heel prettig als je zo’n certificaat zou hebben.’

Voor 2030 wil het kabinet zo'n 900.000 nieuwe woningen bouwen. Veel gemeenten worstelen met de vraag waar die huizen kunnen staan. Zeker in de grote steden, waar de grond schaars en duur is, is het vinden van goede locaties een uitdaging. Projectontwikkelaar Levi Koppenhol denkt hiervoor een oplossing te hebben. Op een Amsterdams gebouw bouwt hij tien nieuwe appartementen. Hij haalde de huidige bewoners over met een aantal voordeeltjes. Zo wordt een deel van de opbrengsten van de nieuwbouw gebruikt om hun jaren 60-woningen te verduurzamen en op te knappen. "En de tien nieuwe bewoners gaan meebetalen aan de vaste lasten, waardoor die naar beneden gaan."